Haftalık Ekonomik Bülten
Dünya Haberleri
Fed, Federal Açık Piyasa Komitesi’nin (FOMC) 1-2 Kasım 2022 tarihlerinde düzenlenen son toplantısına ilişkin tutanaklarını yayımladı.Tutanaklara göre çoğu Fed yetkilisi yakında faiz artışlarının hızının yavaşlamasını destekledi. Tutanaklarda ayrıca Fed ekonomistlerinin politika yapıcıları faiz artırımlarının başladığı Mart ayından beri ilk kez resesyon ihtimalinin yaklaşık yüzde 50’ye yükseldiği uyarısını yaptığı görüldü.
ABD’li regülatörler, ulusal güvenlik tehdidi nedeniyle Huawei ve ZTE gibi bazı Çinli firmalardan ekipman alımını yasakladı.
ABD’de işsizlik başvuruları 19 Kasım'da sona eren haftada 17 bin artarak 240 bine yükseldi. Böylelikle başvurular beklenenden fazla artarak 3 ayın en yüksek seviyesine ulaştı.
JPMorgan, gelecek yıl yaklaşık 1 trilyon dolarlık arz-talep farkının tahvil getirilerini aşağı düşüreceğini öngördü.
Çin’de 23 Kasım'da 31 bin 444 yeni vaka tespit edildi. Bu vakaların 3 bin 927'si semptom gösterdi.13 Nisan'da COVID-19 vaka sayısı 29 bin 317 ile rekor kırılmıştı.
Çin Sıfır-Kovid politikasına karşı protestolar birden çok şehre yayıldı.
Pazar günü Şanghay'da göstericiler ve polis arasında çatışmalar çıktı. Çin'in katı Kovid kısıtlamalarına yönelik protestolar üçüncü gününde alevlendi ve birkaç şehre yayıldı.
Oxford Economics'e göre, Çin'in sıfır Kovid politikasını gevşetme sürecinin uzaması halinde, ülkenin GSYH'nın büyümesi 1 puan azalacak.
Avustralyalı banka Macquarie'nin Çin Başekonomisti Larry Hu Çin'de artan Kovid vaka sayıları nedeniyle hükümetin sert kapanma önlemlerine dönmeden sıfır Kovid'e ulaşmasının oldukça zorlaştığını belirtti.
Euro Bölgesi bileşik PMI beklentilerin aksine 47,3'ten 47,8'e artarak bölgedeki ekonomik gerilemenin hafifleyebileceğine işaret etti.
Avrupa Birliği (AB) Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, AB'nin Rusya'ya karşı 9'uncu yaptırım paketi hazırlığı içinde olduğunu belirterek "Eminim ki çok yakında G7 ve diğer büyük ortaklarla Rus petrolü için küresel tavan fiyatı onaylayacağız" dedi. AB, Rus petrolüne 65-70 dolarlık fiyat tavanı düşünüyor
Almanya Federal İstatistik Ofisi'nin(Destatis) verilerine göre, üretici fiyat endeksi (ÜFE) Ekim ayında aylık yüzde 4,2 düşüş gösterdi. Eylül ayında ülkede ÜFE yüzde 2,3 artış göstermişti.
Bloomberg News tarafından görülen bir yasa taslağına göre Almanya hükümeti, güneş enerjisi, açık deniz rüzgarı ve nükleer için megavat-saat başına 130 euronun üzerindeki kazançların yüzde 90'ını vergi olarak almayı planlıyor.
İngiltere’de Ülkede hayat pahalılığı, ekonomide artan yavaşlama ve buna bağlı olarak işsizliğin artması yönündeki beklentiler nedeniyle İngiltere'de konut fiyatlarının gelecek 2 yıl içerisinde ortalama yüzde 9 düşmesi bekleniyor.
Putin, Rus gübre ihracatının “yapay engellerle” karşılaştığını belirterek, “Engellerden en çok zarar gören küresel piyasalar. Bu alanda istisnasız, tüm ortaklarımızla çalışmalarımızı genişletmeye hazırız.” dedi.
Rusya Federal Güvenlik Servisi (FSB), Türkiye ile Avrupa'ya gaz sağlayan "Güney Akım" doğalgaz boru hattına yönelik terör eyleminin engellendiğini bildirdi.
İran Fordo'daki nükleer santral uranyumu yüzde 60 saflıkta zenginleştirmeye başladı. Nükleer anlaşma, Tahran'a yüzde 3,67 oranında uranyum zenginleştirme faaliyetini sürdürme izni veriyor.
İngiltere, Fransa ve Almanya ortak açıklama yaparak İran'ın nükleer programını daha da genişletmek için attığı son adımları kınadı.
Ekonomik Kuruluş Yorumları
Uluslararası kredi derecelendirme kuruluşu Fitch'ten yapılan açıklamada, ABD ve Euro Bölgesi ekonomilerinin önümüzdeki dönemde artan enflasyon karşısında azalan tüketici talebi nedeniyle resesyona girmesinin beklendiği bildirildi.
Morgan Stanley stratejistleri geçtikleri bir bilgi notunda 2023 ilk çeyreği için Brent petrol ve ABD ham petrol için fiyat öngörülerini 5 dolar düşürerek sırasıyla 95 dolar ve 92,5 dolara indirdi.
Uluslararası Finans Enstitüsü (IIF) dünya ekonomisinin 2009’da olduğu kadar zayıf bir yıl geçireceğini, küresel büyümenin 2023’te yüzde 1,2’ye gerileyeceğini öngördü.
OECD, küresel ekonomik büyümenin 2023'te yüzde 2,2 seviyesine yavaşlayacağını öngördü. OECD Türkiye ekonomisi için 2023 büyüme hedefini yüzde 3 seviyesinde korudu.
Goldman Sachs stratejistlerine göre hisse senedi piyasalarında ayı piyasası faiz oranlarında zirve görülmeden sona ermeyecek ve 2023'te ciddi bir yükseliş bekleyen yatırımcılar hayal kırıklığına uğrayacak.
Nomura Holdings analistlerine göre Çekya, Romanya ve Macaristan 2023 yılında kur krizi riskiyle karşı karşıya kalacak.
Belçika'da haftada 4 gün çalışma başladı. Çalışan isterse ve işverenle anlaşırsa haftalık 38 saat olan çalışma süresini 5 gün yerine 4 günde tamamlayabilecek.
Uluslararası Kredi Derecelendirme Kuruluşu Fitch, 2023 seçimlerine yönelik hazırladığı raporunu yayınladı.
Raporda seçim sonuçlarına göre olası enflasyon, faiz ve dolar kuru beklentilerini de paylaşan Fitch, üç senaryo üzerinde durdu. Kurumun ilk senaryosuna göre, Erdoğan, Cumhurbaşkanlığı seçimini yüzde 55 ihtimalle yeniden kazanacak, parlamentoda ise çoğunluğu kaybedecek. Bu senaryoda muhalefet, hükümeti etkileyebilirse daha geleneksel ekonomik politikalara dönülebilir. Enflasyonla mücadele en önemli konu olacak, lira ise zayıf bir çizgide dengelenecek ve Erdoğan, Cumhurbaşkanı olduğu için yatırımcı güveni az olacak.
İilk senaryoda enflasyonun 2023 yılında yüzde 26,1'e, 2024 yılında 17,2'ye, 2025 yılında ise 16,1'e gerilemesi öngörülüyor. Dolar kurunun 2023 yılında 23,2 lira , 2024 yılında 24,6 lira, 2025 yılında ise 24,5 lira seviyesinde olacağı tahmin ediliyor. Para politikası faizinin ise 2023 yılında yüzde 15,5, 2024 yılında yüzde 21, 2025 yılında ise yüzde 17,5 olması bekleniyor.
Kurumun üzerinde durduğu ikinci senaryoya göre Erdoğan, Cumhurbaşkanı olurken Cumhur İttifakı da Türkiye Büyük Millet Meclisi'nde (TBMM) çoğunluğunu koruyor. Bu senaryonun "politik istikrar" anlamına gelse bile Türkiye ekonomisi için en "olumsuz" senaryo olacağını vurgulayan Fitch'e göre, böyle bir durumda seçimlerde hile olduğu şüphesiyle protestolar başlayacak ve ilk yıllar hükümete güvensizlikle geçecek. Hükümet 2020 öncesi faiz politikalarına ve ekonomilerine kısa bir dönüş yaparak ekonomiyi rahatlatmayı ve liraya güveni artırmayı planlayacak ama sonra yine faiz düşürme politikalarına dönecek; liranın değeri düşecek ve enflasyon artacak.
Fitch, bu durumda enflasyonun 2023 yılında yüzde 32'ye, 2024 yılında 25,7'ye, 2025 yılında ise 22,4'e düşeceğini öngörüyor. Dolar kurunun ise, 2023 yılında 28 lira, 2024 yılında 39,9 lira, 2025 yılında 39,7 lirayı bulacağı tahmin ediliyor. Yine bu durumda para politikası faizinin de 2023 yılında yüzde 9,3, 2024 yılında yüzde 9,5, 2025 yılında ise yüzde 12 olarak belirlenmesi bekleniyor.
Fitch'in üçüncü senaryosunda ise yüzde 22,5 olasılıkla muhalefet hem cumhurbaşkanlığını hem parlamento çoğunluğunu kazanıyor. Bu ihtimalde yeni hükümet geleneksel faiz politikalarına ve Merkez Bankası'nın bağımsızlığına odaklanacak. Başta parasal sıkıntılardan kısa süreli bir gerileme olsa da ekonomi güçlü bir büyüme açısına sahip olacak, doların değeri artacak ama kriz öncesi dönemine geri dönemeyecek.
Bu senaryoda enflasyon 2023 yılında yüzde 23,1'e, 2024 yılında 12,2'ye, 2025 yılında ise tek hanelere inerek 9,3'e kadar düşecek. Dolar kuru 2023'te 24,2 lira, 2024'te 22,5 lira, 2025'te 18,2 lira seviyesinde olacak. Politika faizinin ise 2023'te yüzde 19,6, 2024'te yüzde 27,3, 2025'te yüzde 20 olması tahmin ediliyor.
Türkiye Haberleri
TCMB PPK Toplantısı, 24 Kas'22 - Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası, politika faizi olan 1 hafta vadeli repo ihale faiz oranını 150 baz puan indirdi ve %9 seviyesine çekti. Karar metninde TCMB, mevcut politika faizinin yeterli düzeyde olduğunu, faiz indirim döngüsünün bitirilmesine karar verildiğini belirtti.
Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu’nun açıkladığı verilere göre 11 Kasım’da sona eren haftada 1,47 trilyon lira olan Kur Korumalı Türk Lirası Mevduat ve Katılma hesaplarının büyüklüğü, geçen hafta 1,46 trilyon liraya indi.
Hazine ve Maliye Bakanlığı, Suudi Arabistan'ın Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) bünyesinde 5 milyar dolarlık mevduat hesabında nihai aşamaya gelindiğini doğruladı.
Vergi, ceza, harç, tarife ve benzeri kalemlere ilişkin maktu tutarlardaki yıllık artışlarda referans olarak kullanılacak yeniden değerleme oranı belli oldu.
Buna göre Hazine ve Maliye Bakanlığı, 2022 yılına ait yeniden değerleme oranını yüzde 122,93 olarak belirledi.
TCMB’den bankalara gönderilen düzenlemeye göre TL mevduat/katılım payı oranı yüzde 50’nin düşük olan bankaların zorunlu karşılıklarına yüzde 8 komisyon uygulanacak. Yeni oranlar 23 Aralık hesaplama tarihinden itibaren geçerli olacak.
Türkiye, Avrupalı şirketler için Kovid-19 sonrası “ürün tedarik etme" lokasyonu olarak üçüncü en popüler ülke oldu. Polonya, yüzde 23,3 ile Avrupa şirketler arasında birinci sırada yer alırken, bu ülkeyi yüzde 19,4 ile Almanya takip etti. Türkiye yüzde 12,4 ile üçüncü sırada yer aldı. Türkiye’yi yüzde 10,9 ile İngiltere, yüzde 10,1 ile ABD ve Vietnam ve yüzde 8,5 Fransa ve Romanya, yüzde 7,8 ile Çekya ve Hindistan takip etti.
Hazine’nin 5 yıllık tahvil ihalesine yoğun talep geldi. ROT’larla birlikte toplam talep 41,1 milyar TL olurken, 25,8 milyar liralık satış gerçekleşti. Yüksek talepte bankaların menkul kıymet tesisi için 10 yıl vade yerine 5 yıla yönelmeleri etkili oldu.
Bahçeşehir Ü. (BETAM), 2022 yılının üçüncü çeyreğinde bir önceki yılın aynı çeyreğine kıyasla GSYH’de yüzde 4,3 oranında büyüme öngördü.
Öğrenim kredisi faizlerinin silinmesi ve Kovid-19 salgını nedeniyle alınan önlemler çerçevesinde vatandaşa kesilen para cezalarının tahsil edilmemesine ilişkin usul ve esaslar belirlendi.
Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın imzasıyla Resmi Gazete'de yayımlanan kararla; otomobillerde ÖTV matrah limiti artırıldı. 1600 CC altı araçlarda alt limit 184 bin TL oldu.
Türkiye İstatistik ve Anketler
TÜİK verilerine göre 2022 yılı üçüncü yapı ruhsatı verilen yapıların bina sayısı yüzde 8, daire sayısı yüzde 3,8 ve yüzölçümü yüzde 4,7 azaldı. Üçüncü çeyrekte de daralan veri ile pandemiden bu yana en uzun daralma serisi görüldü.
Menkul Kıymet İstatistikleri, 18 Kas - Yurt dışında yerleşik kişilerin önceki haftaya göre hisse senedi portföyü 56,48 mn$ arttı; DİBS ve ÖST portföyü ise 20,25 mn$ azaldı.
YP Mevduatları, 18 Kas - Yurt içi yerleşiklerin yabancı para mevduatları önceki haftaya göre 2,54 mr$ azaldı ve 210,38 mr$ oldu. Gerçek kişilerin mevduatı 1,25 mr$ azalarak 125,03 mr$; tüzel kişilerin mevduatı 1,29 mr$ azalarak 85,34 mr$ oldu.
Sektörel Güven Endeksleri, Kas'22 - Mevsimsellikten arındırılmış (MA) endeks önceki aya göre hizmet sektöründe %1,0 azaldı; perakende ticaret sektöründe %2,1 arttı ve inşaat sektöründe ise %1,2 arttı.
Reel Kesim Güven Endeksi, Kas'22 - Mevsimsellikten arındırılmış (MA) endeks önceki aya göre 0,7 puan azalarak 101,3 oldu.
Kapasite Kullanım Oranı, Kas'22 - İmalat sanayinde mevsimsellikten arındırılmış (MA) kapasite kullanımı önceki aya göre 0,7 puan azalarak %75,9 oldu.
Finansal Hizmetler Güven Endeksi, Kas'22 - Endeks (FHGE) önceki aya göre 9,6 puan azaldı ve 154,7 seviyesinde gerçekleşti.
Tüketici Güven Endeksi, Kas'22 - Aylık %0,6 artarak 76,6 oldu. Maddi durum beklentisi %0,5 azaldı ve genel ekonomik durum beklentisi de %3,4 arttı.
Program Tanımlı Faiz Dışı Denge, Eki'22 - Faiz dışı denge, maliye ve program (IMF) tanımlamasına göre sırasıyla 22,1 mr TL açık ve 28,1 mr TL açık verdi. 12 aylık toplamda ise maliye tanımlı 50,0 mr TL fazla; program tanımlı 121,2 mr TL açık verdi; fark -171,2 mr TL oldu
Yurt Dışı ÜFE, Eki'22 - YD-ÜFE aylık %1,34 arttı. Buna göre artış yıllık %103,79 oldu.
ORC Anket 45 il ve 4280 kişi ile 18-23 Kasım Anketi
•AK PARTİ %31,1
•CHP %24,2
•İYİ PARTİ %17,8
•HDP %7,4
•MHP %6,8
Cumhur İttifakı %37,9
Millet İttifakı %42,0
Türkiye 5 yıllık CDS primi 528,38 puan
Vix korku endeksi 22.45 puan
Move volatilite endeksi 129.60 puan
DXY Dolar paritesi 105.530
USD10Y Tahvil faizi %3.668
Baltık Kuru Yük İndeksi 1324 puan
Yorumlar
Dünya
Fed tutanaklarında faiz artış temposunun yavaşlama eğilimine dönük ifadeler piyalsalarca olumlu olarak değerlendirilmesi sonrası, Borsalar, altın, gümüş gibi değerli metaller değer kazanırken, FTX borsası iflası sonrası henüz kripto paralarda yaşanan tedirginliğin devam ettiği görüldü. Dolar endeksi DXY değer kaybettiği ve ABD 10 yıllık tahvil faizlerinin enflasyonun da azalma eğilimine paralel olarak değer kazandığı görüldü.
Çin’de vaka sayılarının artması ve karantina tedbirlerinin uygulanması başta petrol olmak üzere sanayi emtialarında fiyatların düşme eğilimini artırıyor. Çin’deki konut inşaatı yapan firmaların finansman sıkıntılarının henüz çözülememiş olması inşaat ürünlerideki fiyat belirsizliğini artırma eğiliminde.
Çin’deki karantina protestoları ve vaka sayılarındaki artış eğilimi sürece ilişkin belirsizliklerin devam edeceğini göstermekte. Bu sürecin uzaması doları güçlendirirken, borsalar ve değerli metallerler birlikte, petrol ve sanayi emtiaları ve diğer enerji üretimine dönük emtia fiyatlarını daha da aşağı çekebilir.
Ekonomik raporlama yapan kuruluşlarının tamamının küresel yavaşlama ve resesyona dikkat çektiği, işsizlik, enflasyon ve faiz artışının etkilerinin daha da yoğunlaşacağına vurgu yaptığı görülmekte.
Türkiye
Kur korumalı mevduatın llk kez azalması, bankalardaki döviz mevduatının azalması, borsada haftalık yeni 180 bine yakın yeni hesap açılışı, Mısırla yakınlaşma sonrası Suudi Arabistandan 5 Milyar dolar para gelişine ilişkin açıklamalar, Merkez Bankasının TL mevduat ve devlet tahvili konusunda Bankalara dönük yaptırımların seviyesini artırması, konut yapı ruhsatlarındaki azalma eğilimi ve fiyatlardaki azalmalar dikkat çekici gelişmeler. Merkez Bankasının faiz indiriminin piyasalarca uzun zamandır dikkate alınmadığı net bir şekilde görülmekte. Katar’dan 10 milyar dolarlık ayrıca swap anlaşması yapılacağına dönük haberler yer almakta.
Piyasa temel olarak bir kaç senaryo üzerinden fiyatlama yapmakta. Bu senaryolardan ilkine göre dövizin seçimlere kadar bu seviyelerde tutulacağı, kur korumalı mevduatın cazibesini yitirmesi nedeniyle paranın dövize gitmemesi için borsaya yönlendirilmeye devam edileceği, aynı şekilde asgari ücretteki düzenlemeler ve seçime dönük kredileri musluklarının ve KGF destekli kredilerin dövize gitmemesi için kredilerin ağırlıkla fatura karşılığı yönlendirilmiş kredilere gideceği senaryolardan ilki iken, olası bir kur atağına başka bir seviyeye kadar izin verileceği ama bununla birlikte ucuz kredi ve parasal genişlemeye devam edileceği ikinci senaryoyu oluştururken, seçim öncesi kurların artmasının aşırı enflasyon yaratarak buna izin verilmeyeceği ve gerektiğinde kambiyo kontrollerinin aşırı derece uygulanmasına dönük olağanüstü tedbirler alınacağı bir başka senaryo olarak karşımıza çıkmakta.
Fed ve diğer ülke merkez bankalarının faiz artırımı eğiliminin yavaşlaması, dolar endeksinin düşmesi, petrol ve enerji fiyatlarındaki gerileme, tüm dünya eğilimine paralel olarak CDS primlerinin 800 puanlarının üzerinden 530 puanlara kadar gerilemesi, Suudi swap anlaşması vb. Konular döviz konusunda rahatlığın devamını sağlar iken, dış ticaret açığı, kur korumalı mevduat eğiliminin ne yöne evrileceği konusundaki belirsizlikler ise kurun yönü konusunda soru işaretlerini artırmakta.
Yatırım alternatiflerinin az olması, yüksek enflasyon, düşük faizler, bol likidite, borsadaki yükseliş eğilimini desteklerken, düzeltme eğilimlerini de artırma eğiliminde.
Yorumlar
Yatırım tavsiyesi değildir
Kpro | Yönetim | Finans
Comments