Haftalık Ekonomik Bülten
Dünya Haberleri
ABD Başkanı Joe Biden ile Temsilciler Meclisi’nin Cumhuriyetçi Başkanı Kevin McCarthy bugün borç limiti meselesini görüşmek üzere bir araya gelecekler. Bununla birlikte McCarthy, ABD Kongre Binası’nda gazetecilere yaptığı açıklamada, iki tarafın henüz bir anlaşma sağlamadıklarının altını çizdi.
ABD Hazine Bakanı Janet Yellen, Kongre'nin borç limitini artırmaması halinde ödemeler konusunda yapılması gereken "zor seçimler" olacağını,borç limiti açmazının çözülmemesi halinde ABD'nin 1 Haziran'a kadar nakit sıkıntısı çekebileceğine dair uyarısını yineledi.
Fed Başkanı Jerome Powell, birkaç yetkilinin faiz artırımına devam etmek istediklerini söylemesinin ardından politika tartışmasının komutasını devralarak, önümüzdeki ay faiz oranı artışlarını durdurma eğiliminde olduğunun açık bir sinyalini verdi.
ABD Çalışma Bakanlığı, haftalık işsizlik maaşı başvurularına ilişkin verileri açıkladı.
Buna göre, ülkede ilk kez işsizlik maaşı talebinde bulunanların sayısı, 13 Mayıs ile biten haftada önceki haftaya kıyasla 22 bin kişi azalışla 242 bine indi.
Biden’ın Çin ile ilişkinlerin “kısa sürede” düzeleceğine inandığını açıkladı.
G7 Liderler Zirvesi 2023, Japonya'da başladı. 7 Liderler Zirvesi'nin gündeminde, Çin'e olan bağımlılık, Rusya-Ukrayna savaşı, Moskova'ya yönelik yaptırımlar, enerji fiyatları ve yüksek enflasyon yer alacak.
Çin, G7 ülkelerinin Japonya'nın Hiroşima kentinde düzenledikleri zirvede Tayvan, Doğu ve Güney Çin Denizi, Hong Kong, Sincan, nükleer silahlar ve "ekonomik baskı" gibi konularda Çin'e yapılan atıflara tepki gösterdi.
Çin’de Nisan ayında sanayi üretimi geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 5,6 arttı. Mart ayında üretim yüzde 3,9 artış göstermişti.Ekonomistler Nisan ayında üretimin yüzde 10,9 artmasını bekliyorlardı.
Euro Bölgesi'nde enflasyon, Nisan'da yıllık bazda yüzde 7 seviyesine yükseldi. Enflasyon, İtalya'da yüzde 8,7, Almanya'da yüzde 7,6 ve Fransa'da yüzde 6,9 olarak belirlendi.
Euro Bölgesi'nde sanayi üretimi, Mart'ta bir önceki aya göre yüzde 4,1 geriledi.
AB Komisyonu Raporu, Euro Bölgesi ekonomisinin 2023'te yüzde 1,1 büyüyeceği, enflasyonun yüzde 5,8 olacağı öngörüldü.
Avrupa Birliği (AB) Konseyi, üye ülkelerin kara para aklamayla mücadele ve mali denetim için kripto varlık transferlerini izlemeyi içeren ilk AB kurallarını onayladıklarını duyurdu.
Avrupa'da doğalgaz fiyatları, düşük seyreden talep ve gaz depolarının yüksek doluluk değerlerine bağlı olarak Aralık 2021'den bu zamana kadarki en düşük seviyeyi olan 32,7 euroyu gördü.
Fransa'da ABD'li teknoloji devi Apple'a "cihazların tamirini zorlaştırmaktan ve planlı işlevsizleştirme yapmaktan" soruşturma açıldığı ortaya çıktı.
Rusya ve Ukrayna yetkilileri, Karadeniz Tahıl Koridoru Anlaşması'nın 18 Temmuz'a kadar uzatıldığını teyit etti.
Rusya Merkez Bankası Başkanı Elvira Nabiullina, Rus şirketlerinin dondurulmuş yaklaşık 3 trilyon ruble (yaklaşık 37,5 milyar dolar) değerinde varlıklarını geri almayı başardıklarını söyledi.
ABD Hazine Bakanlığı, tavan fiyat uygulamasının ardından Rusya'nın petrol gelirlerinin geçen yıla kıyasla yüzde 40 azaldığını açıkladı.
İran ve Rusya arasında enerji, gümrük ve teknoloji alanında işbirliğini öngören 2 anlaşma ve 8 mutabakat zaptı imzalandı. Anlaşmaların 40 milyar dolarlık işbirliğini kapsayacağı belirtildi.
Yunanistan İçişleri Bakanlığının resmi olmayan sonuçlarına göre, Miçotakis'in lideri olduğu Yeni Demokrasi partisinin oy oranı yüzde 40’ın üzerinde. Yeni Demokrasiyi, ana muhalefetteki Radikal Sol İttifak (SYRIZA) yaklaşık yüzde 20'lik oy oranı ile takip ediyor.
SWIFT tarafından yapılan açıklamada Nisan ayında euro ile yapılan uluslararası ödemeler 3 yılın en düşük seviyesinde gerçekleşti. Nisan'da euronun kullanım oranı Mart ayındaki yüzde 32,64'ten yüzde 31,74'e indi, ABD dolarının kullanımı yüzde 41,74'ten yüzde 42,71'e yükseldi,
Japon yenin uluslararası ödemelerde kullanım oranı da Nisan'da Mart ayında yüzde 4,78'den yüzde 3,51'e geriledi,Çin yuanın kullanım oranı yüzde 2,26'dan yüzde 2,29'a yükseldi.
Arjantin Merkez Bankası'nda yapılan açıklamada (BCRA) politika faizinin 600 baz puan artırılarak yüzde 97'ye yükseltildiği bildirildi.
Büyük teknoloji şirketleri, üretken yapay zeka araçları oluşturmak için kıyasıya bir yarış içindeyken, sırlarının ifşa edilmesi endişe ile temkinli davranıyor, çalışanlarına kimi kısıtlamalar getiriyor. Apple, Samsung,Bank of America, Citi, Deutsche Bank, Goldman Sachs, Wells Fargo, JP Morgan, Walmart ve Verizon gibi diğer kuruluşlar da personelinin ChatGPT'ye erişimini kısıtlayan şirketlerdi.
Ekonomik Kuruluş ve Kurum Değerlendirmeleri
Moody’s Analytics’e göre ABD ticari gayrimenkul fiyatları 2011’den beri ilk kez düştü. Kurumun analizine göre bu durum bankacılık üzerindeki baskıyı yansıtıyor.Moody’s Analytics Başekonomisti Mark Zandi veriyi “Çok daha fazla fiyat düşüşleriyle karşılaşabiliriz” sözleriyle yorumladı.
Tomura, Çarşamba günü yayınlanan bir nota göre,Çin'in yıllık büyüme tahminini yüzde 5,9'dan yüzde 5,5'e düşürdü. Nomura'dan Ting Lu, "Çin'in kovid sonrası toparlanması hızla hız kaybediyor" diye yazdı ve Mayıs ayındaki en son faaliyet verilerinin ve yüksek frekanslı verilerin, "kısmen tüketiciler ve ticari yatırımcılar arasındaki zayıf güven nedeniyle" ivmenin hız kaybettiğini gösterdiğine dikkat çekti.
IFF, Küresel borçlar ilk çeyrek sonu itibarıyla bir önceki çeyreğe kıyasla 8,3 trilyon dolar artarak 305 trilyon dolara yükseldi. Gelişmekte olan piyasalardaki borç, 100 trilyon doları aşarak tüm zamanların en yüksek seviyesine çıkarken, bu sınıftaki ülkelerin yüzde 75'inin borcu artış gösterdi. Gelişmiş ekonomilerin toplam borcu ise ilk çeyrek sonu itibarıyla 204,2 trilyon dolar olarak hesaplandı.Küresel borcun GSYH'ye oranı birinci çeyreğin sonu itibarıyla yüzde 335'e yakın bir seviyede istikrar kazandı. Küresel borcun, hızla artmaya devam etmesi bekleniyor.
Uluslararası Enerji Ajansı (UEA), Çin ekonomisinin beklenenden daha hızlı toparlanmasıyla talepte gerçekleşecek iyileşmeye işaret ederek bu yıl için küresel petrol talebi öngörüsünü günlük 200 bin varil artırdı.
Fitch, Türkiye'de uygulanan büyümeyi destekleyici alışılmadık politikalar nedeniyle ödemeler dengesi alanındaki baskıların arttığına, ikinci tura kalan seçimler nedeniyle Türkiye'de oluşan siyasi ve ekonomik belirsizliğin en azından ay sonuna kadar süreceğine dikkat çekti. Notta, seçimlerden sonra kurulacak hükümetin ertelenmiş Döviz talebi, lira üzerinde baskı, geniş bir bütçe açığı, uluslararası rezervlerde düşüş ve yüksek enflasyon gibi sorunlarla karşı karşıya kalacağını belirtildi.
Moody’s seçimlerin ardından yayımladığı değerlendirmesinde olası yeni bir Erdoğan döneminin mevcut ortodoks dışı ve sürdürülemez politikaların, çok yüksek enflasyonla birlikte makroihtiyati tedbirlerin ve ağır kur baskılarının devamına işaret edebileceğini belirtti. Kemal Kılıçdaroğlu nün olası zaferinin ortodoks politikalara dönüş ihtimalini artıracağı ve etkin bir şekilde bu politikaların uygulanması durumunda bunun kredi notuna uzun vadede pozitif etkisi olabileceği belirtildi.
Avrupa İmar ve Kalkınma Bankası (EBRD) Bölgesel Başekonomisti Roger Kelly, Türk lirasında büyük bir şok veya aşırı değer kaybı yaşanmaması koşuluyla Türkiye'de enflasyonun yıl sonuna kadar biraz daha düşmesini beklediğini ifade ederek, Türk bankacılık sektörünün küresel finansal koşullardaki değişikliklere karşı dirençli olduğunu söyledi. Türk ekonomisinin bu yıl yüzde 2,5, gelecek yıl ise yüzde 3 büyüme kaydetmesinin beklendiğini bildirdi.
Citigroup, “Türk özel sektörü, bankaları canlı ve döviz dayanıklılığı güçlü. Ancak bu varlık sınıfına yönelik güven ve iştah riski aşağı yönlü” değerlendirmesini yaptı.
Türkiye Haberleri
Resmi sonuçlara göre, Yurt içi, yurt dışı ve gümrük sandıkları dahil cumhurbaşkanı seçiminde 64 milyon 145 bin 504 kayıtlı seçmenin 55 milyon 833 bin 153'ü oy kullandı. 54 milyon 796 bin 49'u geçerli sayılan oyların, 1 milyon 37 bin 104'ü geçersiz sayıldı. Seçime katılma oranı ise yüzde 87,04 olarak kayıtlara geçti. Erdoğan yüzde 49,52, Kılıçdaroğlu yüzde 44,88, Oğan ise yüzde 5,17 oy aldı.
Merkez Bankası, kredi büyümesi, kredi kartından nakit avans çekimi ve kredi kartı ile kuyum alışverişine sınırlama getiren düzenlemesini iptal etti.
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası'nın (TCMB) brüt rezervleri seçimden önceki hafta 9 milyar dolar düşüşle 105,1 milyar dolar seviyesine geriledi.
Dolar/TL bankalararası piyasada ilk kez 20 seviyesinin üzerini görerek rekor kırdı.
Seçim öncesindeki son haftada kur korumalı mevduatlara 144 milyar TL ile rekor giriş yaşandı. Toplam tutar 2.3 trilyon tl oldu (120 milyar dolar)
TCMB verilerine göre yabancılar 12 Mayıs haftasında 135 milyon dolarlık hisse sattı.
Böylelikle satış serisi üçüncü haftaya taşınırken bu dönemde toplam hisse satışı 357 milyon dolara ulaştı.
Seçimler sonrası Türkiye'nin risk primin (CDS) 675 baz puanla Ekim 2022'den bu yana en yüksek seviyeye çıktı. Hali hazırda tekrar 543 puanlar seviyesine geriledi.
Türkiye ikinci el online binek ve hafif ticari araç pazarında satışlar, Nisan'da geçen yılın aynı dönemine göre yaklaşık yüzde 10 azalarak 172 bin 450 adet oldu.
Türkiye İstatistik ve Anketler
TCMB verilerine göre, kısa vadeli dış borç stoku Mart sonu itibariyle 161,4 milyar dolara ulaştı. Mart sonu itibariyle orijinal vadesine bakılmaksızın vadesine 1 yıl veya daha az kalmış dış borç verisi kullanılarak hesaplanan kalan vadeye göre kısa vadeli dış borç stoku ise 203,3 milyar dolar oldu.
Bloomberg HT Tüketici Güven Ön Endeksi Mayıs'ta bir önceki ayın nihai endeksine göre yüzde 1,84 artarak 79,25 değerini aldı.
Yurt Dışı ÜFE, Nis'23 - YD-ÜFE aylık %2,43 arttı. Buna göre artış yıllık %40,10 oldu.
Tarımsal Girdi Fiyat Endeksi, Mar'23 - Tarım GFE aylık %1,41 arttı. Buna göre artış yıllık %49,70 oldu.
Tüketici Güven Endeksi, May'23 - Aylık %4,0 artarak 91,1 oldu. Maddi durum beklentisi %4,7 arttı ve genel ekonomik durum beklentisi de %5,7 arttı.
Menkul Kıymet İstatistikleri, 12 May - Yurt dışında yerleşik kişilerin önceki haftaya göre hisse senedi portföyü 135,12 mn$; DİBS ve ÖST portföyü ise 34,65 mn$ azaldı.
YP Mevduatları, 12 May - Yurt içi yerleşiklerin yabancı para mevduatları önceki haftaya göre 3,39 mr$ azaldı ve 185,64 mr$ oldu. Gerçek kişilerin mevduatı 0,30 mr$ azalarak 112,02 mr$; tüzel kişilerin mevduatı 3,09 mr$ azalarak 73,63 mr$ oldu.
Uluslararası Rezervler ve Döviz Likiditesi, Nis'23 - Resmi Rezerv Varlıkları, bir önceki aya göre %6,2 azalarak 114,9 mr USD oldu. Döviz rezervi 60,9 mr USD; altın rezervi ise 46,4 mr USD oldu.
Piyasa Katılımcıları Anketi, May'23 - Yılsonu beklentisi TÜFE için %37,2 (ö.%37,8); USD/TL için 23,09 (ö.23,15) oldu. 2023 yılı büyüme beklentisi %3,7 (ö.%3,5). 12 ay sonra TÜFE %29,8 (ö.%31,0) ve USD/TL 24,61 (ö.24,08) bekleniyor. 2024 yılı büyüme beklentisi ise %4,6 (ö.%4,4).
Konut Fiyat Endeksi, Mar'23 - Konut Fiyat Endeksi aylık %5,4 arttı; yıllık %132,8 arttı. TÜFE'ye göre yıllık reel değişime bakıldığında ise %54,6 arttı. Konut m2 birim fiyatı ise 21.777 TL oldu.
Konut Satışları, Nis'23 - Önceki yılın aynı ayına göre %35,6 azalarak 85.652 konut satıldı. Toplam satışlar içinde ipotekli satışların payı %25,4; ilk satışların payı ise %31,5 oldu.
Merkezi Yönetim Bütçe Dengesi, Nis'23 - Bütçe dengesi 132,47 mr TL açık; faiz dışı denge 97,97 mr TL açık verdi. Yılbaşından itibaren bakıldığında bütçe dengesi 382,50 mr TL açık; faiz dışı denge 247,34 mr TL açık verdi.
Türkiye 5 yıllık CDS primi 543.45 puan
Vix korku endeksi 17,40 puan
Move volatilite endeksi 127,51 puan
DXY Dolar paritesi 103.213
USD10Y Tahvil faizi %3.657
Baltık Kuru Yük İndeksi 1384 puan
Yorumlar
Dünya
Dünya’da ABD borç tavanının artırılmasına dönük olarak görüşmelerin olumlu geçeceği beklentilerine bağlı olarak borsalar yükselirken, altın ve değerli metallerde düzeltme hareketleri görüldü.
FED üyelerinden bazılarının Haziranda faiz artırımına ilişkin açıklamaları sonrası Powell’ın faiz artırımına gerek olmadığına ilişkin açıklamaları piyasalarda faiz artırımlarının sonuna gelindiği şeklinde yorumları genel olarak piyasalarda olumlu hava esmesine neden olmakta.
ABD işsizlik, üretim ve tüketici güveni verileri genel olarak olumlu gelirken, konut piyasasındaki satış rakamlarının azalması ve değer kaybı dikkat çekici. Verilerdeki iyimserlik faiz artışı eğiliminin sonuna gelindiğini genel olarak teyit eder nitelikte.
AB ve Çin’deki üretim verilerinin kötü gelmesi ve büyüme beklentilerinin düşürülmesi genel olarak sanayi emtiaları başta olmak üzere enerji fiyatlamaları üzerinde baskı oluşturmakta. Bununla beraber uluslararası enerji ajansının petrol talebini artırma beklentileri ve arz kısıntıları petrolde ve bağlı olarak diğer enerji hammaddelerinde fiyatlardaki düşüş eğilimini engellemekte.
Türkiye
Seçimler sonrası oluşan belirsizlik borsalarda satış getirirken, kur korumalı mevduattaki 144 milyar TL artış ve döviz hesaplarındaki 3,39 milyar dolarlık azalış dikkat çekici. Döviz hesaplarındaki azalış eğilimi kuru belli bir seviyede tutmakla birlikte, piyasadaki döviz talebi kuru yukarı çekme eğilimini devam ettirmekte. Kur korumalı mevduatta faiz oranlarının %30’un üzerine çıkması dolaylı olarak kredi faizlerinin daha da fazla artacağı beklentilerini güçlendirmekte.
Seçim öncesi dövize olan talebin engellenmesine dönük olarak kredi kullanımını durma noktasına getiren tedbirler, kredi kart nakit çekimine getirilen sınırlamaların kaygılarda artışa neden olması Merkez Bankasının kredi kartı nakit avans konusunda geri adım atmasına neden oldu. Ticari kredilerde ise sürecin devam etmesi beklenebilir.
Konut fiyatlarının artma eğiliminin devam etmekle birlikte satışlardaki keskin düşüşlerin devam etmesi, bankaların konut kredisi vermeme eğilimi, konut fiyatlarında reel ve nominal düşüş eğilimlerinin güçlenmesi beklenebilir.
2. ci tur seçim sonrasına dönük beklentilerde ise Erdoğan’ın kazanması halinde negatif reel faiz, yüksek enflasyon, kur üzerindeki baskıların artma eğiliminin devam etmesi ve yabancı yatırımcıların borsa ve doğrudan yatırım alanlarından çıkması beklenirken, Kılıçdaroğlu’nun kazanması halinde faiz ve kurun dengeli şekilde yükseltilmesi, uzun vadede enflasyonun düşmesi, kurlarda serbest piyasa ortamı ve yabancı yatırım eğilimlerinin güçlenmesi beklenebilir. Seçim sonrası belirsizliklerin azalması borsada artış eğilimini güçlendirecektir.
Yorumlar
Yatırım tavsiyesi değildir
Kpro | Yönetim | Finans
Comments