top of page
Yazarın fotoğrafıÖzgür Barış Karaca

21 Kasım 2022 Haftalık Ekonomik Bülten

Haftalık Ekonomik Bülten


Dünya Haberleri


Atlanta Fed Başkanı Raphael Bostic Aralık toplantısında bu kez daha ufak montanlı faiz artışına hazır olduğunu söyledi. Boston Fed Başkanı Susan Collins, enflasyonda yavaşlama olduğunu gösteren son verilerin fikrini değiştirmediğini ve daha fazla faiz artışı gerektiğini söyledi.

Minneapolis Fed Başkanı Neel Kashkari, faiz oranının nereye kadar artırılması gerektiğini bilmenin zor olduğunu söyledi. St. Louis Fed Başkanı James Bullard politika yapıcıların faiz oranlarını daha da artırması gerektiğini ve enflasyonu düşürmek için faizlerin ‘yeterince kısıtlayıcı’ seviyeye çıkması gerektiğini bildirdi. Fed/Bostic: Daha fazla faiz artırımının gerekli olacağını öngörüyoruz


Nomura Holdings faizin yüzde 5,75 ile zirve yapmasını beklerken Citi zirvenin yüzde 5,50, Goldman Sachs, Wells Fargo, Bank of America, Barclays yüzde 5,25, JP Morgan Chase, Bloomberg Economics, Deutsche Bank ve UBS yüzde 5, Morgan Stanley ise yüzde 4,75 olmasını bekliyor. UBS Group Ekonomistleri gelecek sene sonunda toplam 175 baz puan, Deutsche Bank 100 baz puan indirim bekliyor. Nomura ve Barclays 2023 sonunda75 baz puanlık düşüş bekliyor. Morgan Stanley 25 baz puanlık indirim bekliyor. Goldman ve Wells Fargo yıl sonunda faizin değişmeyerek yüzde 5,25'te, JP Morgan da yüzde 5'te kalmasını bekliyor.


BofA'nın 272 fon yöneticisi arasında gerçekleştirdiği ankete göre yatırımcıların yüzde 85'i enflasyonun önümüzdeki 12 ayda düşeceğini öngörüyor. Öte yandan katılımcıların yüzde 92'si stagflasyon senaryosunun gerçekleşeceğini öngörüyor.


Goldman Sachs Inc. stratejistlerine göre ABD doları önümüzdeki dönemde küresel piyasalarda yükselişini sürdürecek.


JPMorgan Chase ekonomistleri Fed'in agresif faiz artışlarının önümüzdeki yıl 1 milyondan fazla ABD'linin işine mal olabilecek ılımlı bir resesyona sebep olabileceği tahmininde bulundu.


Cumhuriyetçiler, Temsilciler Meclisinde çoğunluğu elde etti


ABD Çalışma Bakanlığı'nın verilerine göre üretici fiyat endeksi (ÜFE) Ekim'de aylık yüzde 0,2, yıllık yüzde 8 arttı. Beklentiler aylık yüzde 0,4, yıllık yüzde 8,3 artış olması yönündeydi.


ABD işsizlik maaşı başvuruları  12 Kasım’da sona eren haftada 4 bin düşerek 222 bine geriledi.


Fed verilerine göre sanayi üretimi Ekim'de yüzde 0,1 düştü. Kapasite kullanım oranı yüzde 79,9'a geriledi. Böylece sanayi üretimi son 3 ayın 2'sinde düştü.


New York Fed, banka ve finans kurumlarıyla ortak çalışarak, dijital doları test edecek. Kurulacak teknoloji ile bankaların müşterilerinin kendi fonlarını temsil eden dijital para ihraç etme simülasyonunu yapmasına olanak tanınacak


ABD Başkanı Joe Biden ve Çin Devlet Başkanı Şi Cinping, G20 Zirvesi için geldikleri Endonezya'nın Bali Adası'nda yüz yüze görüşme gerçekleştirdi. Yaklaşık 3 saat süren görüşme sonrası Beyaz Saray, Biden ve Çinli mevkidaşı Şi’nin görüşmesinin "samimi" geçtiğini ve ABD Dışişleri Bakanı Blinken'ın Pekin’i ziyaret edeceğini duyurdu.


Çin’de altı 6 sonra ilk kez görülen Kovid kaynaklı ölümlerin ardından “Sıfır Kovid” politikasında sıkılaşma beklentisi artıyor.


Çin'de banka kredileri için gösterge niteliğindeki 1 yıl vadeli ana faiz oranı yüzde 3,65 seviyesinde sabit tutuldu. 5 yıl vadeli gösterge faiz de yüzde 4,30 seviyesinde bırakıldı


UBS, Çin bankalarının gayrimenkul geliştirme şirketlerine verilen krediler, bu şirketlerin tahvillerine ve diğer varlıklarına yapılan yatırımlar nedeniyle 1,5 trilyon yuan (212 milyar dolar) zararla karşı karşıya olduklarını öngördü.


Çin Devlet Başkanı Şi Cinping, Endonezya'nın Bali Adası'nda yapılan G20 Liderler Zirvesi'nin ikinci gününde, dijital ekonominin küresel çapta geliştirilmesine yönelik önerilerini dile getirdi.


Avrupa Merkez Bankası Başkanı Christine Lagarde bankanın hedefinin 5 misli üzerinde seyreden enflasyonda düşüşü sağlamak için faizlerin ekonomik büyümeyi sınırlayacak seviyelere yükselmesi gerektiğini belirtti.


Almanya'da üretici fiyatları Ekim'de yıllık bazda yüzde 34,5 arttı. Bir önceki ay ÜFE'de yıllık artış yüzde 45,8 ile rekor kırmıştı.Almanya Federal İstatistik Ofisi'nin(Destatis) verilerine göre, üretici fiyat endeksi (ÜFE) Ekim ayında aylık yüzde 4,2 düşüş gösterdi. Eylül ayında ülkede ÜFE yüzde 2,3 artış göstermişti.


İngiliz Ulusal İstatistik Ofisi’nin (ONS) verilerine göre, ülkede Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) Ekim'de aylık yüzde 2, yıllık bazda 11,1 yükseldi İngiltere'de Ekim ayında enflasyon tahminleri aşarak 41 yılın zirvesine çıktı.


Rusya Başbakan Yardımcısı Aleksandr Novak, Rusya ile Çin arasındaki enerji ticaretinin bu yıl parasal olarak yüzde 64 arttığını belirterek, “Rusya ve Çin, enerji sevkiyatı ödemelerinde ulusal para birimlerine geçiyor.” dedi.


Ukrayna Altyapı Bakanı Oleksandr Kubrakov, Karadeniz tahıl anlaşmasının 120 gün uzatılacağını duyurdu.


Uluslararası Para Fonu IMF, dünya ekonomisine ilişkin beklentilerin, geçen ayki tahminlerinden daha karamsar olduğunu söyledi. IMF Ekonomisti Tryggvi Gudmundsson "Şu anda çok fazla zorluk söz konusu ve zayıflayan ekonomik göstergeler ileride daha fazla zorluğa işaret ediyor" diye yazdı.


G20 Sonuç Bildirgesi'nde, "G20 merkez bankaları, amaçlarına uygun şekilde fiyat istikrarını sağlamada güçlü kararlılığa sahip ve enflasyon beklentilerindeki fiyat baskılarını izliyor" ifadesi kullanıldı.


Küresel gıda devi Cargill'in CEO'su David MacLennan küresel mahsul stok piyasası sıkı kalmaya devam etse de gıda fiyatlarının önümüzdeki yıl gerileyeceğini düşündüğünü söyledi.


En eski ve tanınmış kripto kredi platformlarından biri olan Genesis FTX'in iflasının ardından para çekme taleplerinin mevcut likiditeyi aştığını, borç verme ve yeni kredi oluşturma işlemlerini askıya alacağını açıkladı.


FTX'in iflası sonrası para çekimlerini durduran BlockFi'nin iflas başvurusunda bulunacağını belirtildi.


JPMorgan’ın raporuna göre, Terra hesap dışında bırakıldığında, yılın başında 170 milyar dolar ile tepe noktasına ulaşan sabitkoin hacmi, 25 milyar dolar küçüldü.


Türkiye Haberleri


Uluslararası kredi derecelendirme kuruluşu Fitch Türkiye ekonomisine ilişkin değerlendirmesinde Türkiye'nin kredi notunu "negatif" görünümünü ise "B" olarak teyit etti.Türkiye'nin 'B' notu, zayıf dış finansmanı, giderek artan müdahaleci ve geleneksel olmayan politikalar nedeniyle artan ekonomik bozulmaların yanı sıra siyasi ve jeopolitik riskleri yansıtıyor" ifadeleri kullanıldı.


Kredi derecelendirme kuruluşu Fitch, Türk bankacılık sektörünün kısa vadeli yabancı para dış borçlarının yüksek seyretmeye devam ettiğini belirterek, makroekonomik dengesizlikler arttıkça Türk bankalarının refinansman risklerinin daha da arttığını belirtti. Fitch, bankaların dış borcunun ilk altı ay sonunda 125 milyar dolara düştüğü, ancak kısa vadeli borcun 83 milyar dolar ile yüksek kalmaya devam ettiğini belirtti.


BİST pay senedi yatırımcısı 15 Kasım itibarıyla 3 milyon 48 bin 848 kişiye ulaşırken, son bir ayda 307 bin 452 kişi artarak Nisan 2021'den bu yana en hızlı 30 günlük yükselişini kaydetti. Bu dönemde pay senedi yatırımcı sayısı yüzde 11 arttı.


Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez Aralık'ta doğalgazda fiyat değişikliği olmayacağını söyledi.


Hazine ve Maliye Bakanlığı'nın Resmi Gazete'de yayımlanan Mali Suçları Araştırma Kurulu (MASAK) genel tebliğine göre finansal kuruluşlar, finansal olmayan belirli iş ve meslekler ile kripto varlık hizmet sağlayıcılar; müşteri veya gerçek faydalanıcının kamusal nüfuz sahibi kişi olup olmadığının belirlenmesi amacıyla makul tedbirleri alacak..Tebliğde, "kamusal nüfuz sahibi kişiler", seçimle veya atama yoluyla kendisine önemli bir kamusal görev tevdi edilen üst düzey gerçek kişiler ile uluslararası kuruluşların yönetim kurulu üyeleri, üst düzey yöneticileri ile eşdeğer görev yapan diğer kişiler olarak tanımlanıyor.


KONUTDER/Elmas: konut kredisindeki kısıtlamaların acilen kaldırılması gerektiğini belirterek, "15 yıl vadeli düşük maliyetli konut kredisi uygulaması kamu bankalarımız ve kamu katılım bankalarımız tarafından etkin hale getirilmelidir.


Ticaret Bakanlığı, mevcut serbest bölgeleri AR-GE yoğun, yüksek teknolojili ve katma değeri yüksek mal ve hizmet üretiminin yapıldığı ihtisaslaşma temelli yeni nesil serbest bölgelere dönüştürmeyi hedefliyor.


İş Bankası 330,5 milyon euro ve 191 milyon dolar tutarında 367 gün vadeli sendikasyon kredisi anlaşması imzaladığını duyurdu. Euribor+%4,00; dolar dilimi için Sofr+%4,25. Sendikasyon kredisinin yüzde 69 oranında yenilendiği hesaplandı.


Ticari süt işletmeleri tarafından toplanan inek sütü miktarı, Eylül'de yıllık bazda yüzde 4.4 düşerken, Ocak-Eylül döneminde ise bir önceki yılın aynı dönemine göre %2.7 azaldı.


Yurt Dışı ÜFE, Eki'22 - YD-ÜFE aylık %1,34 arttı. Buna göre artış yıllık %103,79 oldu.


Tarımsal Girdi Fiyat Endeksi, Eyl'22 - Tarım GFE aylık %2,90 arttı. Buna göre artış yıllık %138,15 oldu.


Uluslararası Yatırım Pozisyonu, Eyl'22 - YD varlıklar 294,2 mr USD ve yükümlülükler 519,2 mr USD oldu. Buna göre net UYP açığı 224,9 mr USD oldu.


Piyasa Katılımcıları Anketi, Kas'22 - Yılsonu beklentisi TÜFE için %68,1 (ö.%67,8); USD/TL için 19,54 (ö.19,82) oldu. 2022 yılı büyüme beklentisi %5,1 (ö.%5,1). 12 ay sonra TÜFE %37,5 (ö.%37,3) ve USD/TL 23,35 (ö.23,61) bekleniyor. 2023 yılı büyüme beklentisi ise %4,1 (ö.%4,2).


Menkul Kıymet İstatistikleri, 11 Kas - Yurt dışında yerleşik kişilerin önceki haftaya göre hisse senedi portföyü 116,31 mn$ arttı; DİBS ve ÖST portföyü ise 32,91 mn$ azaldı.


YP Mevduatları, 11 Kas - Yurt içi yerleşiklerin yabancı para mevduatları önceki haftaya göre 0,64 mr$ arttı ve 212,91 mr$ oldu. Gerçek kişilerin mevduatı 0,70 mr$ artarak 126,28 mr$; tüzel kişilerin mevduatı 0,06 mr$ azalarak 86,63 mr$ oldu.


Kısa Vadeli Dış Borç İstatistikleri, Eyl'22 - Kalan vadesine göre incelendiğinde, KV dış borç stoku 185,29 mr USD oldu. Bankalar kaynaklı KV dış borç 83,61 mr USD; bankacılık dışı sektörlerin KV dış borcu ise 66,99 mr USD oldu.


Konut Fiyat Endeksi, Eyl'22 - Konut Fiyat Endeksi aylık %4,9 arttı; yıllık %189,2 arttı. TÜFE'ye göre yıllık reel değişime bakıldığında ise %57,6 arttı. Konut m2 birim fiyatı ise 15.863 TL oldu.


Bloomberg HT Tüketici Eğilim Anketi, Kas'22 - Bloomberg HT Tüketici Güven Ön Endeksi önceki ayın nihai endeksine göre %10,3 azaldı ve 63,05 oldu.


Özel Sektör Yurt Dışı Kredileri, Eyl'22 - Özel sektörün yurt dışından sağladığı kredi borçları vadesine göre incelendiğinde; 153,5 mr USD borcun uzun vadeli; 7,5 mr USD borcun ise kısa vadeli (ticari krediler hariç) olduğu görülmektedir.


Konut Satışları, Eki'22 - Önceki yılın aynı ayına göre %25,3 azalarak 102.660 konut satıldı. Toplam satışlar içinde ipotekli satışların payı %12,9; ilk satışların payı ise %31,8 oldu.


Merkezi Yönetim Bütçe Dengesi, Eki'22 - Bütçe dengesi 83,25 mr TL açık; faiz dışı denge 22,11 mr TL açık verdi. Yılbaşından itibaren bakıldığında bütçe dengesi 128,75 mr TL açık; faiz dışı denge 139,50 mr TL fazla verdi.


Tarım Ürünleri Üretici Fiyat Endeksi, Eki'22 - Tarım ÜFE aylık %4,59 arttı. Buna göre artış yıllık %163,32 oldu.


Dış Ticaret Endeksleri, Eyl'22 - Birim Değer Endeksi önceki yılın aynı ayına göre ihracatta %2,7 arttı; ithalatta %27,4 arttı. MTA Miktar Endeksi ise önceki aya göre ihracatta %2,4 arttı; ithalatta %0,6 azaldı.


Türkiye 5 yıllık CDS primi 597,59 puan

Vix korku endeksi 24.01 puan

Move volatilite endeksi 129.33 puan

DXY Dolar paritesi 106.664

USD10Y Tahvil faizi %3.838

Baltık Kuru Yük İndeksi 1189 puan


Yorumlar


Dünya


Fed üyelerinin açıklamaları, düşük işsizlik rakamları , ekonomist öngörüleri, banka açıklamaları, Fed’in faiz artırımına devam edeceği ancak bunun önceki artırımlara göre daha düşük kalacağı genel olarak öngörülmekte. Bunun dışında doların genel olarak diğer para birimlerine karşı değer kazanacağı, enflasyonun düşme eğiliminin devam edeceği, işsizliğin artışa geçeceği, petrol ve sanayi emtia fiyatlarının biraz daha geri çekileceği genel öngörüler arasında.


Bu öngörüler borsalarda özellikte teknoloji hisseleri başta olmak üzere geri çekilişlerin devamı, dolar paritesinin yüksek seyredeceği, ABD tahvil faizlerinin kısa vadeli olanların değer kaybedecek iken uzun vadeli tahvillerin değer kazanacağı yorumlarını ön plana çıkartmakta.


Altın ve gümüşte Asya ve merkez bankaları alım yönünde iken, ABD ve Avrupa ise net satıcı olarak dikkat çekmekte. Bunun yanında ABD kaynaklı açığa satış ve manüplasyon eğiliminin devam etmesi beklenilebilir. Yüksek enflasyona rağmen altın ve gümüşteki geri çekilme sonrası yeni hareket beklentileri artmakta.


Kripto paralarda bazı borsaların iflası ve kaldıraçlı işlemlerdeki riskler, defi piyasalarındaki borç verme sorunları, stabil coinler konusunda başta hükümetlerin yaptırım eğilimleri kripto paralar konusunda belirsizlikleri artırmakta.


ABD ve Çin Başkanlarının görüşme ve verdikleri mesajların başta Tayvan, Rusya yaptırımları, Çin şirketlerinin ABD borsalarından çıkartılması, kotalar, Covid konusunda iki ülke arasında yaşanmış tartışmalar ve diğer konularda şimdilik ılımlı bir hava yaratması açısından olumlu değerlendirilebilir.


Çin’de konut piyasasında olumsuzluklar artarken, bu konuda hükümetin alacağı kararlar genel olarak beklenmekte, bu konudaki belirsizlikler başta inşaat malzemeleri fiyatlar ve çin konut sektörü tahvillerine yatırım yapan batı bankaları hisselerini olumsuz olarak etkilemekte.


Gelişmiş ülkelerde para yön konusunda zorlanma eğiliminin artması merkez bankalarında ters repo işlemlerindeki artış eğilimini güçlendirmekte. Yüksek enflasyon eğiliminin devam etmesi nedeniyle enflasyon kayıplarının ortaya çıkması nedeniyle, piyasalar genel olarak satış piyasası hakim iken olumlu haberler ile kısa süreli yükselişler yaşanmakta. Piyasalardaki likidite bolluğunun enflasyona göre ucuz kalmış gelişmekte olan ülke hisse senedi ve tahvil piyasaları için yavaş yavaş uygun ortamlar oluşmaya başlamakla birlikte, Fedin yön konusunda net tavrı genel olarak beklenmekte. Fed ise beklenti yönetimi ile süreci uzatacağı genel olarak öngörülmekte.



Türkiye


Fitch’in bankaların refinansman risklerinin arttığına ilişkin açıklaması ve son dönemde bankaların sendikasyon kredilerindeki dönüşüm oranlarının düşmesi dikkat çekici. Dış ticaret açığının devam etmesi, Kur Korumalı Mevduatın %70’ler seviyesinde yenilenmesi, az da olsa döviz hesaplarındaki artış dikkat çeken unsurlar olarak görünmekte. Hükümetin dolaylı olarak kura müdahalenin devam etmesi ve edeceği öngörüleri yatırımcıları Banka hisselerindeki manüpilasyonlara ve piyasa değeri çok yükselmiş Sasa ve Hektaş gibi hisselerde sert düşüşler yaşanmasına ve biat 100 endeksini olumsuz etkilemesine rağmen, bir çok yatırımcının Borsa’ya gelmesine neden olmakta.


Konut piyasası satışlarındaki sert gerileme bir yandan aşırı fiyatlama kaynaklı iken bir yandan da bankaların konut kredisi konusunda istekli olmamasından kaynaklanmakta.


Bu dönemde kur üzerindeki baskılar merkez bankası rezervleri, Fed faiz artırımları, artan dış ticaret açığı, turizm sezonunun sona ermesi, nispeten yüksek seyreden ithal enerji fiyatları, dönüşüm oranı düşen banka sendikasyon kredileri, düşen kur korumalı mevduat dönüşüm oranları nedeni ile artarken, kur korumalı mevduattan çıkan paranın bir kısımının borsaya girmesi, döviz mevduatlarında sınırlı artış, hazinenin %10’u bulan USD bazlı eurobond ihracına bir kaç kat talep gelmesi ve insanların kurun seçime kadar yerinde kalacağına dönük beklentiler kurdaki artışı şimdilik frenlemiş görünmekte.


Mevcut durumda enflasyonun ve parasal genişlemenin devam edeceği, Ocak ayında kredi, asgari ücret artışları, EYT ve diğer kalemlerle ciddi likidite yaratılacağı öngörülebilir. Söz konusu dönemde kurlarda yaşanabilecek olası atak ve borsada yaşanabilecek düzeltme hareketleri olası riskler olarak görülmekte.


Yorumlar

Yatırım tavsiyesi değildir

Kpro | Yönetim | Finans


4 görüntüleme0 yorum

Son Yazılar

Hepsini Gör

Haftalık Ekonomik Bülten 29.10.2024

Goldman Sachs: Trump'ın gümrük vergileri ve vergi indirimleri altında euro dolar karşısında %10 düşebilir İstanbul Planlama Ajansı’nın...

Haftalık Ekonomik Bülten 23.10.2024

Mercer CFA Enstitüsü Küresel Emeklilik Endeksi'ne göre Hollanda 84.4 puanla en iyi emeklilik sistemine sahip ülke oldu. Türkiye ise 48.3...

Haftalık Ekonomik Bülten 15.10.2024

Eylül’de aylık en yüksek reel getiri, yurt içi üretici fiyat endeksi (Yİ-ÜFE) ile indirgendiğinde yüzde 4,67, tüketici fiyat endeksi...

Comments


bottom of page