Haftalık Ekonomik Bülten
Uluslararası Para Fonu (IMF), yüksek enflasyon, birçok bölgede ekonomik görünümün kötüleşmeye devam etmesi ve süregelen jeopolitik risklerin finansal sistemlerin karşı karşıya kaldığı başlıca sorunlar olduğunu belirterek, son derece belirsiz bir küresel ortamda finansal istikrara yönelik risklerin önemli ölçüde arttığını duyurdu.
ABD Savunma Bakanlığı, Ukrayna'ya Amerikan ordusunun envanterinden sağlanmak üzere aralarında Yüksek Hızlı Anti-Radyasyon Füzeleri (HARM) de bulunan 725 milyon dolarlık ek silah ve mühimmat yardımı yapacağını duyurdu.
ABD Çalışma Bakanlığı verilere göre, TÜFE eylülde aylık yüzde 0,4 ve yıllık yüzde 8,2 ile beklentilerin üzerinde artış gösterdi. Değişken enerji ve gıda fiyatlarını içermeyen çekirdek TÜFE de aynı dönemde aylık yüzde 0,6 ve yıllık yüzde 6,6 ile piyasa beklentilerinin üzerinde yükseliş kaydetti. Böylece çekirdek enflasyon yıllık bazda "1982'den bu yana kaydedilen en yüksek seviyeye" ulaştı.
ABD'de üretici fiyat endeksi (ÜFE) Eylül'de aylık yüzde 0,4, yıllık yüzde 8,5 artarak tahminleri aştı.
ABD Çalışma Bakanlığı'nın verilerine göre işsizlik maaşı başvuruları 8 Ekim'de sona eren haftada 9 bin artışla 228 bin oldu. Bloomberg'in anketine katılan ekonomistlerin medyan tahmini 225 bindi.
ABD Hazine Bakanı Janet Yellen, "Enflasyon birçok ülkede yüksek, büyüme küresel olarak yavaşlıyor. Ayrıca finansal piyasalarda dalgalanmalar, sermaye akışları ve güçlü hareketler görüyoruz." dedi.
Euro Bölgesi'nin ticaret açığı, Ağustos'ta 51 milyar euro olarak kayıtlara geçerken Avrupa Birliği de Ağustos ayında toplam 64,7 milyar euroluk dış ticaret açığı verdi. Böylece, AB ve Euro Bölgesi'nde ticaret açığı, verilerin Eurostat tarafından toplandığı dönemde ölçülen en yüksek seviyeye çıktı.
Euro Bölgesi'nde sanayi üretimi, Ağustos'ta Temmuz ayına kıyasla yüzde 1,5, Ağustos 2021'e göre de yüzde 2,5 artış gösterdi.
Almanya Başbakanı Scholz ”AB’nin genişlemesini destekliyorum." diyen Scholz, 27, 30 veya 36 ülkeden oluşan 500 milyonun üzerinde eşit ve özgür vatandaşa sahip birleşik bir AB'nin dünyada ağırlığını daha güçlü gösterebileceğini kaydetti.
ABD'li Demokrat Senatör Chris Coons, OPEC+'ın petrol üretimini azaltma kararının ardından ABD Başkanı Joe Biden ve Kongre'nin bu ülkeye yönelik silah satışlarını askıya alma yönünde adım atabileceğini söyledi.
Çin kendi arzını sağlama almak için yabancı alıcılara LNG'de yeniden satışı durdurmayı planlıyor. Ulusal Kalkınma ve Reform Komisyonu, PetroChina Co., Sinopec ve Cnooc Ltd.'den kış alımlarını yurt içi kullanım için tutmasını istedi.
Çin’de ülkeyi yöneten Komünist Partinin (ÇKP) 20. Ulusal Kongresi başkent Pekin’de başladı. Çin Devlet Başkanı Şi Cinping konuşmasında, Çin ile egemenlik ihtilafı içindeki Tayvan'ın ana kara ile birleşmesini tamamlama sözünü verdi. Sıfır virüs vurgusu, kati karantina tedbirlerinin devam edeceği şeklinde yorumlandı.
Ulusal İstatistik Bürosu Çin’de Eylül ayında tüketici fiyatları geçen yılın aynı ayına göre yüzde 2,8 arttı. Analistler, bir önceki ay yüzde 2,5 olan artışın yüzde 2,9'a çıkacağını tahmin ediyorlardı.
Rusya'nın dış ticaret fazlası, bu yılın 9 ayında geçen yılın aynı dönemine kıyasla yüzde 120 artarak 238 milyar dolara ulaştı.
Rusya Sanayi ve Ticaret Bakanlığı, Japon şirketi Nissan'ın Rusya'daki tüm varlıklarının Rus devletine devredildiğini duyurdu.
Japon yeninin dolara karşı 32 yılın en düşük seviyesine gerilemesinin ardından, BOJ Başkanı Haruhiko Kuroda ise yendeki düşüşe karşın merkez bankasının duruşunda bir değişiklik olmayacağını ve gevşek para politikasına sadık kalacaklarını vurguladı.
Citigroup stratejistleri ekonomik durgunluk süresince doların güvenli liman olmaya devam edeceğini öngördü. Citi’ye göre Fed’in faiz artış hızında yavaşlaması bile doların zirve yükselişinin önüne geçemeyecek.
Uluslararası Para Fonu (IMF), küresel kamu borcunun gayrisafi yurtiçi hasılaya (GSYH) oranının bu yıl Kovid-19 salgını öncesine göre 7,5 puan artarak yüzde 91'i bulmasının beklendiğini bildirdi.
ABD'nin Rus alüminyumuna yönelik tam bir yasak hazırlığında olduğu belirtildi.
Bank of America ABD Ekonomisi Başkanı Michael Gapen, “ABD'de önümüzdeki yılın ilk yarısında başlayacak bir resesyon öngörüyoruz. 2023 yılı ilk üç ayında Amerika'da 500.000'den fazla kişinin işini kaybedeceğini tahmin ediyoruz."
Küresel bilgisayar pazarı, ekonomik belirsizlik ve stok fazlalığının sevkiyatlar üzerindeki olumsuz etkileriyle 2022'nin üçüncü çeyreğinde yüzde 19,5 geriledi.
Samsung'un ABD ve müttefiklerinin Çin'e yönelik gelişmiş çip ve ekipman ihracatını yasaklayan kısıtlamalardan bir yıllık muafiyet aldığı belirtildi.
IMF'nin sonbahar dönemi "Global Ekonomik Görünüm Raporu"na göre, Temmuz ayında yayımlanan ara dönem raporunda Türkiye için yüzde 4,0 olarak tahmin edilen 2022 yılı büyüme tahmini, yüzde 5,0 seviyesine çıkarıldı. IMF, 2023 yılı için büyüme beklentisini ise yüzde 3,5'ten yüzde 3,0'e çekti.
Raporda, 2022 yılı ortalama tüketici fiyatları beklentisi yüzde 60,5'ten yüzde 73,1'e, yıl sonu beklentisi yüzde 52,4'ten yüzde 73,5'e yükseltildi. Gelecek yıl için ortalama tüketici fiyatları beklentisi yüzde 37,3'ten yüzde 51,2'ye, yıl sonu beklentisi yüzde 29,7'den yüzde 36,9'a çıkarıldı.
IMF, cari işlemler açığının GSYH'ye oranını bu yıl için yüzde -5,7 olarak korurken, gelecek yıl beklentisini yüzde -2,0'den yüzde -3,9'a indirdi.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in gündeme getirdiği Avrupa için Türkiye’de gaz dağıtım merkezi konusunda “Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığımız ile Rusya tarafı çalışmayı yapıp bize sunacaklar ve ondan sonra da adımı atmış olacağız. Burada bekleme diye bir şey yok” dedi.
"Dezenformasyonla mücadele düzenlemesi" olarak bilinen Basın Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi, TBMM Genel Kurulundan geçti
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Bilgin, Aralık ayında asgari ücrete enflasyonun tahribatını ortadan kaldıracak bir düzenleme yapılacağını söyledi.
Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü İbrahim Kalın, ABD Senatosunun F-16 satışıyla ilgili attığı adımı Türkiye adına olumlu gördüklerini bildirdi.(ABD, 2023 ulusal savunma yetkilendirme yasa tasarısının Senato versiyonlarına, Türkiye'ye F-16 satışını koşullara bağlayan eklemelerin ikisi konulmamıştı.)
TOKİ/Bulut: Sosyal konut için 7 milyon başvurudan 4,7 milyonu koşulları sağladı
SGK'nin internet sitesinde yer alan duyuruya göre, SGK ile kamu bankaları arasında Mart 2020'de imzalanan emekli ve hak sahiplerine banka promosyon ödenmesine ilişkin protokoller 1 Kasım'da yenilenecek. Buna göre, aylığı 3 bin 500 liraya kadar olanlara 3 bin, aylığı 3 bin 500-7 bin 500 lira arası olanlara 3 bin 500, aylığı 7 bin 500-10 bin lira arası olanlara 4 bin 500, aylığı 10 bin liradan fazla olanlara ise 5 bin lira asgari promosyon ödemesi yapılacak.
Türkiye'nin otomotiv üretimi Eylül ayında geçen yılın aynı ayına göre yüzde 20,5 artışla 128 bin 872 adet oldu. Geçen yıl Eylül ayında üretim 106 bin 988 adet olmuştu.
Kur korumalı mevduatın Eylül ayında bütçeye doğrudan getirdiği maliyet 9,3 milyar TL oldu. Böylelikle 7 ayda toplam maliyet 85 milyar TL'ye çıktı.
Hazine'nin 7 yıl vadeli tahvil ihalesinde dönemsel faiz yüzde 9,90 olarak kaydedildi. İhalede net satış 2,33 milyar TL oldu.
Ulusal Süt Konseyi (USK), çiğ süt tavsiye fiyatını 7,5 TL'den 8,5 TL'ye çıkardı
Motorinin litre fiyatı 11 Ekim tarihinden itibaren geçerli olmak üzere 1,38 TL zamla 28,53 TL'ye çıktı. Benzin fiyatları ise litre başına 20,6 TL'de kaldı.Motorine son gelen zam son bir haftada gelen 4. zam oldu. Son bir haftada motorine yüzde 23,4 zam geldi.
Bloomberg HT Tüketici Eğilim Anketi, Eki'22 - Bloomberg HT Tüketici Güven Ön Endeksi önceki ayın nihai endeksine göre %2,3 arttı ve 66,10 oldu.
Merkezi Yönetim Bütçe Dengesi, Eyl'22 - Bütçe dengesi 78,63 mr TL açık; faiz dışı denge 45,51 mr TL açık verdi. Yılbaşından itibaren bakıldığında bütçe dengesi 45,50 mr TL açık; faiz dışı denge 161,61 mr TL fazla verdi.
Kısa Vadeli Dış Borç İstatistikleri, Ağu'22 - Kalan vadesine göre incelendiğinde, KV dış borç stoku 185,85 mr USD oldu. Bankalar kaynaklı KV dış borç 83,73 mr USD; bankacılık dışı sektörlerin KV dış borcu ise 66,94 mr USD oldu.
Tarım Ürünleri Üretici Fiyat Endeksi, Eyl'22 - Tarım ÜFE aylık %7,14 arttı. Buna göre artış yıllık %156,00 oldu.
Konut Satışları, Eyl'22 - Önceki yılın aynı ayına göre %22,9 azalarak 113.402 konut satıldı. Toplam satışlar içinde ipotekli satışların payı %15,0; ilk satışların payı ise %31,7 oldu.
Özel Sektör Yurt Dışı Kredileri, Ağu'22 - Özel sektörün yurt dışından sağladığı kredi borçları vadesine göre incelendiğinde; 155,3 mr USD borcun uzun vadeli; 7,6 mr USD borcun ise kısa vadeli (ticari krediler hariç) olduğu görülmektedir.
Piyasa Katılımcıları Anketi, Eki'22 - Yılsonu beklentisi TÜFE için %67,8 (ö.%67,7); USD/TL için 19,82 (ö.19,51) oldu. 2022 yılı büyüme beklentisi %5,1 (ö.%4,8). 12 ay sonra TÜFE %37,3 (ö.%36,7) ve USD/TL 23,61 (ö.22,07) bekleniyor. 2023 yılı büyüme beklentisi ise %4,2 (ö.%4,5).2
Menkul Kıymet İstatistikleri, 7 Eki - Yurt dışında yerleşik kişilerin önceki haftaya göre hisse senedi portföyü 136,35 mn$; DİBS ve ÖST portföyü ise 130,26 mn$ azaldı.
YP Mevduatları, 7 Eki - Yurt içi yerleşiklerin yabancı para mevduatları önceki haftaya göre 2,98 mr$ arttı ve 213,31 mr$ oldu. Gerçek kişilerin mevduatı 0,27 mr$ artarak 127,99 mr$; tüzel kişilerin mevduatı 2,71 mr$ artarak 85,32 mr$ oldu.
Ciro Endeksleri, Ağu'22 - MTA ciro endeksi önceki aya göre %6,8 arttı; sektörel endekslere bakıldığında sanayi %5,7 arttı; ticaret %6,3 arttı; hizmet %9,2 arttı ve inşaat %10,7 arttı.
Perakende Satış Endeksleri, Ağu'22 - MTA perakende satış endeksi önceki aya göre %3,7 arttı; sektörel endekslere bakıldığında gıda, içecek, tütün %3,1 arttı; gıda dışı %3,8 arttı ve otomotiv yakıtı %4,1 arttı.
Sanayi Üretim Endeksi, Ağu'22 - TA sanayi üretimi geçen yılın aynı ayına göre %1,0 arttı; MTA sanayi üretim endeksi ise önceki aya göre %2,4 arttı.
Dış Ticaret Endeksleri, Ağu'22 - Birim Değer Endeksi önceki yılın aynı ayına göre ihracatta %5,9 arttı; ithalatta %26,0 arttı. MTA Miktar Endeksi ise önceki aya göre ihracatta %3,3 arttı; ithalatta %1,0 arttı.
Ödemeler Dengesi, Ağu'22 - Cari işlemler aylık 3,11 mr USD açık verdi. 12 aylık cari işlemler açığı 40,89 mr USD oldu.
İnşaat Maliyet Endeksi, Ağu'22 - İnşaat maliyet endeksi aylık %1,98 arttı, buna göre yıllık %116,98 artmış oldu. Bina inşaatı maliyet endeksi ise aylık %2,25 arttı, buna göre yıllık %113,05 artmış oldu.
İhracat İklimi Endeksi, Eyl'22 - İSO & IHS Markit Türkiye İhracat İklimi Endeksi 48,8 oldu. (ö:48,8)
Türkiye 5 yıllık CDS primi 755.71 puan
Vix korku endeksi %0,75 artıda 32.18 puan
Move volatilite endeksi %3.15 ekside 152.89 puan
DXY Dolar paritesi 112.854
USD10Y Tahvil faizi %3.947
Baltık Kuru Yük İndeksi %1.10 artıda 1838 puan
Yorumlar
Dünya'da
ABD Tüfe ve Üfe enflasyonunun yüksek gelmesinden sonra , Fed’in faizleri sert artırma beklentilerinin artması, borsalarda, kripto paralarda ve değerli metallerde satış getirdi. DXY Dolar endeksi 114.84 puana kadar yükseldi ABD 10 yıllık tahvil faizleri %4.039 seviyelerine kadar yükseldi. Enflasyon verisi sonrası sert hareket eden piyasaların borsalarda biraz toparlandığı, DXY donar endeksinin 112.925 seviyelerine ve ABD 10 yıllık tahvil faizlerinin %42ün altına indiği görüldü. Fed’in faizleri artırmakla birlikte tahvil alım programında beklenildiği şekilde bilanço daraltma konusunda esnek davranması ve piyasalarda 2.6 trilyon doları bulan ters repo işlemi ile para bolluğunun devamı Fed’in yumuşak geçişi sağlamaya dönük adımları olarak görülmekte.
Piyasalar artan faizler, artan enflasyon ve işsizlik beklentileri, enerji fiyatları ve Rusya/Ukrayna savaşı ile hisse senetleri, konut fiyatları ve sanayi emtialarının düşüşünü fiyatlamakta. IMF ve Yatırım Bankaları raporları Fed faizi, gelişmekte olan ülkelerdeki riskler, rusya/Ukrayna savaşı nedeniyle doların güçlü olmaya devam edeceğini, ekonomik durgunluk ve yüksek faiz nedeniyle başta işgücü piyasası ve şirket karlılıklarının olumsuz etkileneceğini, konut fiyatlarının düşeceğini, kredi teminatlarındaki bozulmalar ile bazı bankaların ve yüksek faizler nedeniyle şirketlerin iflas risklerinin artacağını genel olarak öngörmekteler.
Çin’in Tayvan ve sıfır virüs politikasının devamı, büyüme oranlarının düşmesi, konut ve inşaat projelerinde yaşanan sorunlar, ABD’nin yüksek teknoloji çip ihracatı kısıtlaması, enflasyonun devamı özellikle Çin’in sanayi üretiminde kullandığı başta inşaat ve sanayi hammadde fiyatlarının geri gelmesi ve OPEC+ üretim kısıntısına rağmen petrol fiyatlarının geri gelebileceği temel öngörüler arasında.
Avrupa Birliğindeki resesyon endişeleri ve enerji krizinin daha fazla arttığı, euronun dış ticaret açığı nedeniyle dolar karşısında daha da düşeceği öngörüler arasında.
İngiltere’de bazı emeklilik fonlarının kaldıraçlı piyasalarda oluşan zararları nedeniyle tahvil piyasalarından alım kararını değiştirmesi, para bolluğunun farklı nedenlerle devam edeceği öngörüsü altın ve kripto paralar gibi yatırım araçlarının değer kazanmasına yol açmakta. Aynı şekilde pandemi döneminde kamu borçlarının artması, sürdürülebilirlik açısından enflasyonun bir şekilde parasal genişleme yolu ile devam edeceği öngörüsü altın ve kripto paraların değerlenmesine yol açacak bir alan yaratıyor. Yellen’in Fed’in yeni tahvil alımı yapmaması sonrası piyasa yapıcı bankalara ABD tahvili almaları yönünde yaptığı ifade yine bu süreci destekleyen ifadeler niteliğinde.
Türkiye'de
Putin’in Türkiye’yi Avrupa’ya gaz sevkiyatı konusunda depolama ve sevkiyat ana merkezi teklifinin Türkiye tarafından karşılık bulması, AB temsilcisinin Rusya destekleri sonrası Türkiye’ye gelmesi Rusya ve Avrupa ile olan ilişkiler konusunda bir yol ayrımına gelinmekte olduğunu göstermekte.
Ucuz TL krediler ve enflasyon ve dolar endeksine göre ucuz kalmış döviz nedeniyle ticaret açığının devam etmesi, MB rezervlerindeki erime ve satışın devam etmesi, döviz bazlı faiz getirisi olmaması nedeniyle döviz mevduatlarının artması, yüksek CDS faiz oranları, yurtdışı faizlerindeki artış ve kredi imkanlarının daralması döviz bazlı ödeme risklerinin artmasına yol açmakta, TCMB bilançosundaki net hata noksan tutarlarının yüksek olması, kaynağı belirsiz para girişinin devam ettiğini göstermekle birlikte, ithalat eğiliminin devam etmesi, turizm sezonunun bitmesi, yüksek enerji fiyatları sürecin çok fazla baskılanamayacağını göstermekte.
Konut satışlarındaki sert düşüşler, yükselen kredi faizleri, yüksek Gayrımenkul fiyatları, sosyal konut porjelerinine olan başvurular ve diğer belirsizlikler nedeniyle belirginleşmiş durumda.
Borsanın enflasyon ve diğer yatırım araçlarına göre ucuz kalması, diğer yatırım araçlarının getirileri ve ucuz kredi imkanlarının devam etmesi nedeniyle borsaya yerli yatırımcıların ilgisinin devam ettiği görülürken, yabancıların borsa ve tahvil piyasasından çıkşlarının devam ettiği görülmekte.
Yorumlar
Yatırım tavsiyesi değildir
Kpro | Yönetim | Finans
Comments